این ماده حدود 60 درصد شیرین تر از شکر می باشد و حدود 35 درصد کالری ای کمتر نسبت به شکر در هر گرم دارد.

اما مزیت های استفاده از سوربیتول به کالری اندک آن محدود نمی گردد.

در سال 1920 مطالعات عمده ای بر روی افراد دیابتیک و تاثیر سوربیتول بر روی قند خون این افراد مورد مطالعه قرار گرفت. مطالعات انجام گرفته در دو قسمت و بر روی سلامت دهان و قند خون مورد مطالعه قرار گرفت.

سوربیتول یا گلوسیتول یک الکل قندی است که در بدن انسان به آهستگی متابولیزه می‌شود. سوربیتول به صورت پودر به عنوان ملین استفاده می‌شود. سوربیتول از احیای گلوکز حاصل می‌شود، با جانشینی گروه هیدروکسیل به جای گروه آلدهید. سوربیتول در آلو سیاه، سیب، گلابی و هلو وجود دارد.

این ماده بعنوان شیرین کننده، نگهدارنده رطوبت، بهبود دهنده، بافت ساز، نگهدارنده، عامل کلوخه نشدن در صنایع غذایی کاربرد دارد. همچنین این ماده به عنوان یک جایگزین برای شکر در تعدادی از غذاها، از جمله غذاهای کم کالری و بدون قند، و همچنین محصولات دارویی و بهداشت دهان و دندان، مانند خمیر دندان و آدامس استفاده می‌شود.

هر گاه کلمه «بدون شکر» یا «دیابتی» را در برچسب غذایی بنویسند، ممکن است ماده غذایی حاوی این افزودنی غذایی باشد. لیست مواد حاوی آب نبات بدون قند، شکلات دیابتی، آدامس یا قهوه بدون قند، بستنی‌های بدون قند و سایر محصولات مشابه را بررسی کنید. اگر کلمات سوربیتول، ایزومالت یا مالتیتول را مشاهده کردید، بدانید که این غذا حاوی سوربیتول یا سایر مواد مشابه است که می‌تواند سوربیتول را آزاد کند.

تفاوت سوربیتول مایع و سوربیتول پودری

سوربیتول پودری به شکل پودری سفید و کریستالی است.

پودر سوربیتول طعمی شیرین دارد و می توان آن را جایگزین ساکاروز نمود. مصرف سوربیتول پودری به عنوان ملین نیز استفاده می شود.

اما سوربیتول مایع بدون بو و بدون طعم خاص است. این ماده نیز مزه شیرینی داشته و اغلب جایگزین شربت گلوکز می تواند استفاده شود. لازم به ذکر است که شربت سوربیتول مایع کریستالیزه نشده و غلظت آن برابر با ۸۰% ماده خشک است.

کاربرد سوربیتول برای لاغری و کنترل دیابت

سوربیتول به دلیل میزان کالری تولیدی در بدن، می تواند در افراد چاق به کاهش وزن کمک کند. این ماده ۶۰% ساکارز شیرینی داشته و درعین حال یک سوم کمتر از ساکارز کالری دارد. این خاصیت سوربیتول را به یک گزینه ایده آل جهت تامین قند در افراد چاق تبدیل نموده است. البته مصرف بی رویه شیرین کننده های مصنوعی خود می تواند باعث چاقی شود.

از طرفی آزمایشات نشان داده است که مصرف این ماده می تواند منجر به کاهش سطح گلوکز خون و تحمل گلوکزی بالا شود. بنابراین مصرف این ماده می تواند در افراد دیابتی نیز مفید باشد.

کالری سوربیتول به صورت کربوهیدرات است. بنابراین مقداری از آن از طریق روده کوچک جذب می گردد. بقیه این ماده نیز وارد روده بزرگ می گردد. میزان ترشح انسولین با مصرف Sorbitol کمتر شده و میزان قند خون کنترل می شود. بنابراین خواص این ماده می تواند برای دیابتی ها مفید باشد.

مشاهده پست مشابه : نمایندگی تعمیرات یخچال سامسونگ در کرج

داروی سوربیتول به عنوان یک ملین برای درمان یبوست استفاده می‌شود. با توجه به نام تجاری این دارو، سوربیتول، ممکن است به صورت خوراکی یا به صورت مقعدی استفاده شود. بعضی از انواع این دارو فقط می‌توانند به صورت مقعدی استفاده شوند. توجه داشته باشید که حتما برچسب دارو را برای اطلاع از چگونگی مصرف آن بررسی کنید.

انواع سوربیتول

انواع این ماده در تنوع مختلف در بازار خرید و فروش سوربیتول عرضه شده و دارای قیمت های متفاوتی است. در ادامه به برخی از انواع این ماده شیمیایی اشاره می کنیم.

سوربیتول مایع

سوربیتول پودری

نکات تغذیه ای مربوط به سوربیتول

سوربیتول می‌تواند به‌طور طبیعی در برخی از میوه‌ها یافت شود. از آنجا که کالری و قند کمتری در مقایسه با شیرین کننده‌های دیگر دارد، اغلب در غذاهای بدون قند یا دیابتی استفاده می‌شود. اگر شما از IBS یا سندرم روده تحریک پذیر رنج می‌برید، یا هر گونه اختلالات دیگر روده ای یا به‌طور منظم شکاف شکمی، درد، گرفتگی، یبوست، اسهال و نفخ شکم دارید، ممکن است این ماده یا دیگر کربوهیدرات‌های قابل اشتعال زنجیره ای، مشکل دستگاه گوارش شما باشد.

سوربیتول یک شیرین کننده است که جایگزین شکر می‌باشد. سوربیتول به عنوان یک شیرین کننده تغذیه ای نامیده می‌شود که ۲٫۶ کیلوکالری در هر گرم انرژی دارد که اغلب در غذاهای رژیمی از جمله نوشابه‌های رژیمی، بستنی و آدامس‌های بدون قند استفاده می‌شود.

خواص سوربیتول

این ماده مانند سایر قند های الکلی خیلی شیرین نیست. درواقع سوربیتول پودری کالری بالایی ندارد. جالب است بدانید که هر گرم از این نوع سوربیتول حدود ۳۵% کالری کمتری نسبت به سایر قندها دارد.

کاربرد سوربیتول برای سلامتی موارد دیگری را نیز شامل می شود. Sorbitol powder جایگزین مناسب کربوهیدرات در افراد دیابتی است. امروزه فواید قند های الکلی و کاربرد آن ها در بدن بهتر درک می شود.

همان طور که پیش تر هم اشاره شد، سوربیتول به عنوان یک شیرین کننده مصنوعی جایگزینی برای قند و شکر است. درواقع خواص بی نظیر این ماده است که منجر به استفاده های گسترده اش شده است. در ادامه این مقاله به بررسی برخی خواص این ماده شیرین کننده پرداخته ایم.

حلالیت زیاد در آب

مقاومت بالا در برابر گرما و حرارت

عاملی برای جلوگیری از کلوخه شدن در صنایع غذایی

مقاوم در محلول های اسیدی و قلیایی

اشتعال پذیر نبودن

داشتن مزه ای شیرین

نگهدارنده

جاذب رطوبت

داشتن کالری پایین

سمی نبودن

قیمت خرید و فروش سوربیتول

میزان تقاضا برای شیرین کننده های مصنوعی در جهان روز به روز در حال افزایش است. زیرا مصرف این ماده در بسیاری از مواد غذایی کاربرد های فراوانی یافته است. قیمت انواع سوربیتول با توجه به نوع آن یعنی مایع یا پودری بودن مقادیر متنوعی خواهد داشت. قیمت سوربیتول ساخت شرکت های مختلف نیز مقادیر متفاوتی را شامل می شود. برای خرید و فروش سوربیتول در انواع مختلف می توان به صورت حضوری اقدام نمود. همچنین می توان این شیرین کننده را از مراکز معتبر اینترنتی نیز تهیه نمود.

از آنجا که کاربرد سدیم متا بی سولفیت در صنعت بسیار زیاد است، روهای مختلفی برای تهیه آن به کار می‌رود. اما رایج ترین روش تهیه سدیم متا بی سولفیت تبخیر محلول سدیم سولفید اشباع شده با دی اکسید کربن است. این روش به عنوان روش ترکیب غیر آلی شیمیایی شناخته می‌شود که بر اثر تبخیر این محلول سدیم متابی سولفیت به دست می‌آید.

کاربرد سدیم متا بی سولفیت

از جمله کاربردهای سدیم متا بی سولفیت در صنعت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

جهت حذف کلر اضافی در آب آشامیدنی و خنثی سازی سیانیدها

جهت تمیز کردن غشاهای اسمز معکوس آب آشامیدنی در سیستم های آب شیرین کن

جهت از بین بردن اکسیژن موجود در آب و تغذیه دیگ های بخار آب

تصفیه فاضلاب و خنثی کردن اسید کرومیک

جهت تمیز کردن و سفید کردن پشم، نخ جوت و سایر الیاف های گیاهی

رنگرزی پارچه و چاپ برای آماده سازی و حل کردن دیگر رنگ ها

جهت حل کردن عصاره های دباغی

ساخت کاغذ (جهت سفید کردن خمیر چوب)

صنایع عکاسی و فیلم جهت آماده سازی حلال های مناسب برای حمام تثبیت کننده اسیدی

برای اضافه کردن به محلول های بی حس کننده موضعی (لیدوکائین و غیره) جهت جلوگیری از اکسیده شدن آدرنالین (تنگ کننده عروق)

در برخی از قرص ها، مانند پاراستامول

کاربرد متا بی سولفیت سدیم در صنایع غذایی، از شیرینی یا تولید شراب

اولین کاربرد متا بی سولفیت سدیم

همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، یکی از کاربردهای مهم متا بی سولفیت سدیم کاهش دهنده مواد غذایی است. این ماده در خمیر انواع شیرینی ها و کراکر به عنوان کاهش دهنده استفاده می شود.

ترکیب سدیم متابی سولفیت به خاطر خاصیت آنتی اکسیدانی در نگهداری محصولات پخته شده، میوه های خشک و مربا و شراب بسیار تاثیرگذار است. همچنین موجب به انعطاف پذیری بیشتر خمیر برای تبدیل آن به ورقه های نازک می شود. در صورت عدم وجود پیوندهای دی سولفید خمیر نمی‌تواند یک بافت قویتری را تشکیل دهد به همین خاطر، هنگام پخت با نرم شدن خمیر مواجه می شوید.

دیگر کاربرد سدیم متا بی سولفیت در صنایع غذایی نگهداری فرآورده های گوشتی مانند کالباس های تازه و همبرگر ها می باشد. با به کار بردن این ترکیب شاهد افزایش ماندگاری مواد فرآوری‌شده خواهیم بود. البته این نکته را هم بدانید که استفاده از این ماده در چند سال اخیر برای محصولات گوشتی ممنوع شده است. چرا که این ترکیب سلامتی برخی افراد مبتلا به بیماری آسم را تهدید می کند.

متا بی ‌سولفیت سدیم (Sodium metabisulfite) ترکیبی غیرآلی با فرمول شیمیایی Na۲S۲O۵ است که گاهی اوقات دی سدیم متا بی سولفیت نیز نامیده می شود. متا بی ‌سولفیت سدیم (SMBS) به عنوان ماده ضد عفونی کننده ، آنتی اکسیدان و نگهدارنده مواد غذایی استفاده می شود.

این ترکیب در سیستم آیوپاک با نام های سدیم متا بی سولفیت یا سدیم پیروسولفیت نیز شناخته می شود و به شکل کریستالهای سفید یا پودری با بوی خفیف سولفور در دسترس است.

متا بی ‌سولفیت سدیم از نظر شیمیایی نمک سدیم معدنی است که از یون های سدیم و دی سولفیت با نسبت ۲: ۱ تشکیل شده است.

استنشاق این ترکیب شیمیایی سمی است و پوست و بافت ها را به شدت تحریک می کند. متا بی ‌سولفیت سدیم احتراق پذیر نیست اما ممکن است در صورت گرم شدن در دمای بالا باعث انتشار گازهای اکسید سمی گوگرد و سدیم شود.

ویژگی فیزیکی و شیمیایی سدیم متا بی سولفید

این ترکیب از عنصرهای نیتروژن، گوگرد و اکسیژن تشکیل شده است. سدیم متا بی سولفیت به صورت پودر سفید رنگ بوده و در هنگام ترکیب با آب سبب جذب اکسیژن موجود در آب و آزاد شدن گاز دی اکسید گوگرد (SO2) شده که بوی نامطبوعی نیز تولید می کند. بوی نامطبوعی که توسط این ترکیب تولید شده، سبب نابودی محیط زیست، حیوانات و گیاهان می شود. همچنین آزاد کردن دی اکسید گوگرد سبب تبدیل سدیم متا بی سولفیت به یک عامل کاهنده آب شده، به همین علت نباید در رودخانه‌ ها و دریاچه ‌ها ریخته شود.

با توجه به دلایل ذکر شده استفاده از سدیم متا بی سولفیت به شدت کاهش یافته و به جای آن از ترکیباتی مانند پراکسید هیدروژن با تأثیری مشابه و بدون بو جهت استریلیزاسیون تجهیزات استفاده می شود. بی ‌سولفیت سدیم از نظر شیمیایی دارای ۶۷ درصد دی اکسید گوگرد است و هنگامی که به یک محصول گوشتی اضافه شود سریعا با آب واکنش می دهد.

ویژگی های متا بی سولفیت سدیم

متا بی سولفیت سدیم با فرمول شیمیایی Na2s2o5 به شکل کریستال های سفید یا پودری ساخته می شود. این ماده از لحاظ شیمیایی جز نمک سدیم معدنی است که از یون های سدیم و دی سولفید به نسبت ۱ به ۲ ساخته می شود. نکته ای که باید دقت کنید این است ترکیب متا سمی است و در صورت تماس با پوست، بافت پوست را به شدت تحریک می کند.

دیگر ویژگی‌های مهم متابی سولفیت سدیم شامل موارد زیر می باشد:

احتراق پذیر نیست.

هنگام گرم شدن در دمای بالا موجب انتشار گاز های اکسید سمی گوگرد می شود.

در صورت ترکیب با آب به یک اسید خورنده تبدیل می شود.

خاصیت ضد عفونی کننده دارد.

خاصیت آنتی اکسیدان دارد.

نگهدارنده محصولات مصرفی

در صورت عدم عایق‌بندی بسته‌بندی این ترکیب با رطوبت هوا ترکیب و اکسید خواهد شد.

بوی نامطبوع این ترکیب بر روی نابودی محیط زیست بسیار تاثیرگذار است.

روش های مختلفی برای طبقه بندی انواع اسید فسفریک وجود دارد که در اینجا نمونه ای از این طبقه بندی را با هم مرور می نماییم. می توان براساس درصد خلوص، فسفریک اسید را به سه دسته تقسیم نمود و برای هر کدام کاربردهای خاص خود را تعریف نمود

اسید فسفریک صنعتی

این نوع اسید در تولید شوینده ها، صنعت نساجی، تصفیه پساب و نیز تولید ظروف تفلون کاربرد دارد.

اسید فسفریک خوراکی

این نوع از اسید را می توان از اضافه کردن آب به P2O5 یا از سنگ حاوی فسفات در مجاورت اسید سولفوریک تولید نمود. از کاربردهای فسفریک اسید خوراکی می توان به مصرف آن در تولید روغن نباتی، نوشیدنی های گازدار، خوراک دام و مکمل غذای دام اشاره نمود

اسید فسفریک خام

این اسید از واکنش شیمیایی بین اسید سولفوریک با خاک فسفات حاصل شده و در واحدهای تصفیه به نوع خوراکی و صنعتی تبدیل می شود. لازم به ذکر است بیشترین کاربرد اسید فسفریک خام در تولید کودهای شیمیایی است.

در تقسیم بندی دیگری می توان فسفریک اسید را به نوع آزمایشگاهی با درصد خلوص 55-88%، اسید فسفریک تجاری و اسید فسفریک تکنیکال که در صنایع مختلف به کار می رود و غلظتی در حدود 85% دارد، تقسیم نمود. گفتنی است تفاوت این دسته در ترکیبات اسید فسفریک و درصد خلوص آن است.

موارد استفاده از اسید فسفریک در تصفیه آب

فسفات ها در تصفیه آب آشامیدنی کاربردهای زیادی دارند. از اسید فسفریک برای جلوگیری از واکنش های بعدی بعدی آب های زیرزمینی در معرض آهن و منگنز استفاده می شود که بیشتر به “آب قرمز” (از آهن) و “آب سیاه” (از منگنز) معروف است. وقتی آهن و منگنز در معرض هوا قرار می گیرند، اکسید می شوند و آب را تغییر رنگ می دهند. این مسئله باعث ایجاد لکه های زنگ زدگی آهن، یا لکه های سیاه مایل به قهوه ای از منگنز می شود که در اطراف آبریزهای وان یا لباس های شسته شده وجود دارد.

این ترکیب برای جلوگیری از رسوب مواد معدنی و خوردگی (از pH کم و / یا فلزات غیر مشابه) در سیستم توزیع آب استفاده می شود. این ترکیب می تواند سرب و مس محلول را در آب آشامیدنی مصرف کنندگان را کاهش دهد. شسته شدن لوله ها و وسایل لوله کشی منجر به رسوبات سرب و مس در آب آشامیدنی می شود. فسفات ها به طور قابل توجهی باعث کاهش وجود سرب و مس در آب آشامیدنی می شوند.

نکات ایمنی و مراقبتی

استنشاق: فرد مصدوم را به هوای آزاد منتقل نموده و اگر نیاز بود با مرکز اورژانس تماس حاصل فرمایید.

تماس با پوست: سریعا محل را به مدت نیم ساعت با اب ولرم شستشو دهید و درصورت شدید بودن آسیب دیدگی، مصدوم را به نزدیکترین بیمارستنان انتقال دهید.

تماس چشمی: سریعا چشم را با آب ولرم شسته و اگر لنز در چشم دارید، به هیچ عنوان آن را خارج نکنید.ضروریست که سریعا به مرکز درمان پزشکی، منتقل شوید.

بلع: شخص آسیب دیده باید دهان خود را سریعا با آب شستشو دهد و به بیمارستان منتقل گردد.اگر استفراغ رخ داد، او را به جلو خم کنید و دوباره دهانش را شسنتشو دهید.

فسفریک اسید تنها اسید معدنی است که در مواد خوراکی و غذایی کاربرد دارد. این ماده در آب قابل حل بوده و فرمول شیمیایی آن H3PO4 است.

گرچه نمکهای آن، هنگام استنشاق، تحریک پذیری بسیار کمتری از خود نشان میدهند.